Federal Anayasa Mahkemesi’nin İkinci Basamak İşsizlik Parasına İlişkin Kararı

Federal Alman Anayasa Mahkemesi 9 Şubat 2010 tarihli Kararıyla,  2005 yılında yürürlüğe giren, işsizlik yardımı ile sosyal yardım ödeneğini birleştiren Hartz IV Yasasında düzenlenen ikinci basamak işsizlik parası miktarının şeffaf olmadığını, özellikle çocuklar için belirlenen yardım meblağlarının Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetmiştir.

Alman Anayasa Mahkemesi,  Hartz IV Yasasında öngörülen yetişkinlerin ve çocukların asgari yaşam koşullarının belirlenmesiyle ilgili düzenlemelerin, Anayasanın 1. maddesinde ifade edilen “İnsanlık onuru dokunulmazdır” ilkesi ve 20. maddesinde yer alan “Almanya sosyal bir devlettir” ilkesine uygun olmadığını saptamıştır.
Hartz IV Yasasına göre yardım miktarları, 01.07.2009 tarihi itibariyle yalnız yaşayan bir hak sahibi için aylık 359 Avro, evli olup aynı hanede yaşayan eşlerden her biri için 323 Avro, 18-25 yaşları arasında ve aileyle birlikte yaşayan her çocuk için 287 Avro, 7-15 yaşları arasındaki her çocuk için 251 Avro ve 0-6 yaşları arasındaki her çocuk için ise 215 Avro olarak hesaplanmaktadır.
Anayasa Mahkemesi’nin söz konusu Kararına göre, Yasada belirlenen asgari gider tutarı, 1998'de yapılan gelir gider araştırmalarının kabul edilebilir bir değerlendirmesine dayanmamaktadır. Güncel aylık yardım miktarının  belirlenmesi için 1998 yılı verilerine dayanan bu uygulamanın devam ediyor olması, dolayısıyla yasa koyucunun özellikle çocukların günlük yaşama ilişkin masraflarının belirlenmesinde çocukların somut gereksinimlerini ölçü almak yerine, çocuklara mutat yardım miktarının % 60, 70 ve 80’nini uygun görmesi, Anayasanın yukarıda anılan ilkelerine aykırı düşmektedir. Özellikle çocukların yaşamlarında mutlaka olması gereken okul kitap ve defterleri, hesap makineleri v.b. sosyal ve kültürel harcamaların yardım ödeneği miktarının hesabının dışında tutulması, muhtaç durumdaki çocukların gelecek şanslarını azaltmaktadır. Yasa, aynı zamanda küçük ve büyük çocukların yaşlarından kaynaklanan farklı ihtiyaçlarını nazarı dikkate almadan yardım miktarlarını belirlemiştir.
Anayasa Mahkemesi, yukarıda ifade edildiği üzere belirtilen miktarların yeniden hesaplanması için yasa koyucuyu 31 Aralık 2010 tarihine kadar yeni bir düzenleme yapması hususunda yükümlü kılmış, ancak nasıl bir düzenleme yapılması konusuna girmemiştir. Bu durumda, yardım miktarları yeniden belirlenene kadar hali hazırda geçerli olan yardım miktarları uygulamada kalacaktır.

Okunma 10210 defa