Soru 1: Yurtdışındaki Müşavirlik ve Ataşeliklerin irtibat bilgilerine nasıl ulaşabilirim?
Cevap 1: Yurtdışında; Almanya, Avusturya, Avustralya, Azerbaycan, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, Kazakistan, Kuveyt, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Libya, İsveç, İsviçre, Suudi Arabistan ve Türkmenistan’da bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlik ve Ataşeliklerimizin irtibat bilgilerine www.csgb.gov.tr internet adresinden ulaşabilir, daha detaylı bilgiyi ilgili birimlerimizden alabilirsiniz.
Ayrıca ülkeler itibariyle Müşavirlik ve Ataşeliklerimizin irtibat bilgileri aşağıda belirtilmiştir:
ALMANYA
Berlin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği
Adres : Tiergartenstr.19-21, 10785 Berlin - F. ALMANYA
Tel. : 0049/30/278 96 85-0
Faks : 0049/30/278 96 85-8
İnternet: www.calisma.de
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Berlin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Heerstr. 21, 14052 Berlin - F. ALMANYA
Tel : 0049-30-34153 95 Santral:0049-30-892 50 33/34
Fax : 0049-30-342 42 04
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Düsseldorf Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Graf-Adolf-Str. 80, 40210 Düsseldorf - F. ALMANYA
Tel. : 0049/211 35 94 69; 1795902
Faks : 0049/211 179 57 75
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Essen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Am Zehthof 55, 45307 Essen - F. ALMANYA
Tel. : 0049/201/793340
Faks : 0049/201/784779
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Frankfurt Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Kennedyallee 115-117, 60596 Frankfurt/Main - F. ALMANYA
Tel. : 0049/69/77 88 41 Santral: 0049/69/79500328
Faks : 0049/69/77 80 41
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Hamburg Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Mittelweg 13, Stock 3, 20148 Hamburg - F. ALMANYA
Tel. : 0049/40/44809366
Faks : 0049/40/44809355
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Hannover Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : An der Christuskirche 3, 30167 Hannover - F. ALMANYA
Tel. : 0049/511/3632509
Faks : 0049/511/3008104
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Karlsruhe Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Rintheimerstr. 82, 76131, Karlsruhe - F. ALMANYA
Tel. : 0049/721/85 77 87
Faks : 0049/721/84719
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Köln Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Luxemburger Str. 285, 50354 Hürth/Köln - F. ALMANYA
Tel. : 0049/2233/979690
Faks : 0049/2233/76732
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Mainz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : An der Karlsschanze 7, 55131 Mainz - F. ALMANYA
Tel. : 0049/6131/3294832/9826027
Faks : 0049/6131/4803365
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Münih Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Goethe Str. 5, Stock 3, 80336 München - F. ALMANYA
Tel. : 0049/89/55028848
Faks : 0049/89/55028849
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Münster Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Lotharinger Str. 25-27, 48147 Münster - F. ALMANYA
Tel. : 0049/251/28799200
Faks : 0049/251/28799201
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Nürnberg Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Regensburgerstr 69, 90478 Nürnberg - F. ALMANYA
Tel. : 0049/911/26 01 66/409 95 36
Faks : 0049/911/409 92 93
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Stuttgart Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres : Kernerstr. 19/B, 70182 Stuttgart - F. ALMANYA
Tel. : 0049/711/16667530/88786300
Faks : 0049/711/2622102 /88786299
E-mail : Bu e-Posta adresi istek dışı postalardan korunmaktadır, görüntülüyebilmek için JavaScript etkinleştirilmelidir
Soru 2: Yurt dışında bulunanların Türkiye'den borçlanma yoluyla emekli olmaları hususunda kısaca bilgi verebilir misiniz?
Cevap 2: 3201 sayılı Kanunla yurtdışında çalışan veya ev hanımı olarak bulunan Türk vatandaşlarına yurt dışında geçen sürelerini geriye dönük borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olma hakkı tanınmıştır. 5510 sayılı Kanunda belirtilen şartların yerine getirilmesi ve SGK tarafından tahakkuk ettirilecek meblağın ödenmesi suretiyle vatandaşlarımız Türkiye’den emekli olabilirler.
Soru 3: Borçlanma kapsamında yurt dışında geçen hangi süreler değerlendirilir?
Cevap 3: Borçlanma kapsamındaki süreler; yurtdışında 18. yaştan sonra geçen sigortalılık süreleri, bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen sürelerdir.
Soru 4: Borçlanmak isteyenler hangi evraklarla nereye başvurmalıdır?
Cevap 4: Yurtdışı borçlanmalarda belgelendirme şartına ilişkin yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlayan belgeler, sosyal güvenlik anlaşması akdedilen veya akdedilmeyen ülkelere ve ülke ayrımı yapılmadan ev kadını olarak geçen sürelere ilişkin olmak üzere farklılık göstermektedir.
• Sosyal Güvenlik Anlaşması akdedilen ülkelerde geçen sürelerin borçlandırılabilmesi için ibrazı gereken belgeler
- Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartlarından,
- Sigortalıların çalıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın, çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgelerinden,
- Yurtdışında kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesinden,
- Bulunulan ülkelerdeki Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanması için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden
durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
• Sosyal Güvenlik Anlaşması akdedilmemiş ülkelerde geçen sürelerin borçlandırılabilmesi için ibrazı gerekli belgeler
- Bulunulan ülkelerdeki Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,
- Yurtdışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerinden,
- Gemi adamları, çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşelikler gibi temsilciliklerinden alacakları ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya iş yerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri yada pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örneklerinden
durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
• Ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanmasında ibrazı zorunlu belgeler
Ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılmasında, ev kadınlarının yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesi aşağıda belirtilen belgelerden biri ile teyit edilecektir.
1) İkamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesi.
2) Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belge.
3) Yukarıdaki 1 ve 2’nci maddelerde belirtilen belgeler temin edilemiyorsa yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi.
Kanuna göre yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin pasaport fotokopisi veya emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi ile borçlanılması halinde, sadece yurtdışında bulunulan süreler borçlandırılacak, pasaport fotokopisi veya yurda giriş-çıkış çizelgesinden ülkemizde bulunulduğu tespit edilen süreler hiçbir şekilde borçlandırılmayacaktır.
• Müracaat yeri
Sosyal Güvenlik Kurumunca sonuçlandırılacak olan borçlanmaların Kurumun hangi birimine yapılacağına ilişkin genel kural, son defa Türkiye’de geçen çalışmaların sigortalılık haline göre belirlenmektedir.
Buna göre, Türkiye’de son defa;
- Hizmet akdi veya kendi nam ve hesabına bağımsız kapsamında çalışması bulunanlar ile hiç çalışması bulunmayanların, ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüklerine,
- Kamu görevlisi olarak çalışması bulunanların, “SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı - Mithatpaşa Caddesi No: 7, Sıhhıye/ANKARA adresine” yazılı olarak başvurmaları gereklidir.
Yurtdışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ile ev kadınlığında geçen sürelerin borçlandırılması için hak sahiplerince yapılacak başvurular da, ölenin Türkiye’deki sigortalılık statüsü dikkate alınarak Sosyal Güvenlik Kurumunun yukarıda açıklanan birimlerine yapılmalıdır.
Soru 5: Yurt dışında geçen sürelerin ne kadarını borçlanmak gerekir?
Cevap 5: Yurtdışında geçen sürelerinizin tamamını borçlanabileceğiniz gibi, bir kısmını ya da aylık bağlamaya yetecek kadarını borçlanma talebinde de bulunabilirsiniz. Borçlanmak istediğiniz süreyi “Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinde” belirtmeniz gerekmektedir.
Soru 6: Borçlanılacak tutar nasıl hesaplanır, ödeme hangi para biriminde yapılır ve taksit imkanı var mıdır?
Cevap 6: Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilen borç tutarı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82’nci maddesinde belirtilen her yılın 1’inci ve 2’inci yarısı için belirlenen prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın yüzde 32'sidir.
Borçlanma miktarı 01.07.2013 – 31.12.2013 tarihleri için asgari 10,90 TL, azami 83 TL’dir.
Borç tutarı Türk lirası olarak ödenecektir. Ancak başvuru sahibi vatandaşımız halen yurtdışında yaşıyorsa ödemeyi döviz cinsinden de yapabilecektir.
Ödemede taksit imkânı bulunmamaktadır. Borçlanma bedeli, tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içerisinde ödenmelidir. Aksi takdirde borçlanma işlemi iptal edilir ya da kısmi bir ödeme yapıldıysa, ödenen kısma tekabül eden süreler kişinin sigortalılık günlerine eklenir.
Soru 7: Borçlanma tutarı yatırıldıktan veya kişiye tebliğ edildikten sonra borçlanmadan vazgeçilebilinir mi? Vazgeçilirse daha sonra bu hak kullanılabilinir mi?
Cevap 7: Borçlanmanız dikkate alınarak herhangi bir aylık bağlanmadığı müddetçe sizin ya da hak sahiplerinin başvuruda bulunması halinde borçlanmadan vazgeçebilirsiniz ve ödemiş olduğunuz tutar faiz uygulanmaksızın tarafınıza iade edilir.
Tekrar başvuruda bulunmanız halinde başvuru için gerekli belgelerle müracaat tarihindeki şartlara göre yeniden borçlanma başvurusunda bulunabilirsiniz.
Soru 8: Borçlanma başvurusunda bulunmak için herhangi bir süre kısıtlaması var mıdır?
Cevap 8: Yurtdışında geçen sürelerin borçlanılması için yapılacak müracaatlarda herhangi bir süre kısıtlaması bulunmamaktadır.
Soru 9: Mavi kartlıların borçlanması hakkında bilgi verebilir misiniz?
Cevap 9: İzinle Türk vatandaşlığından çıkarak bulundukları ülke vatandaşlığına geçen eski Türk vatandaşlarının borçlanma başvurusunda bulunmaları mümkün olmamaktadır. 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma yapabilmek için Türk vatandaşı olmak zorunludur. Çifte vatandaşların borçlanmasında herhangi bir sorun bulunmamaktadır.
Soru 10: Borçlanma yoluyla bağlanmış olan aylıklar hangi durumlarda kesilir?
Cevap 10: Borçlanma yoluyla bağlanan aylıklar, sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın, herhangi bir ülkede çalışmaya veya ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlanılan tarihten itibaren kesilir.
Soru 11: Borçlanma işlemi için gerekli olan Hizmet Belgesi nereden ve hangi belgelerin ibrazı ile temin edilir?
Cevap 11: Hizmet belgesinin temini ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Genellikle sigortalının talebi üzerine doğrudan o ülkenin sigorta kurumundan ya da Müşavirlik/Ataşeliklerimiz veya Büyükelçiliklerimiz kanalıyla temin edilmektedir.
Başvuruda kullanılan dilekçede sigorta numarası, doğum tarihi (gün, ay, yıl), doğum yeri, çalışılan veya o ülkede ikamet edilen tarihler, ilgili belgelerin birer örneğini eklemek suretiyle mutlaka belirtilmelidir.
Müracaatlar şahsen ya da posta yoluyla yapılmalı, e-posta ve faksın kullanılmamasına özen gösterilmelidir. Ayrıca, bazı ülkeler için, çalışılan sürede kullanılan pasaportun/pasaportların işlem görmüş tüm sayfalarının okunaklı fotokopileri gereklidir. Bu ülkeler için pasaport fotokopileri olmadan hizmet belgesi düzenlenmemektedir.
Soru 12: Hizmet Belgesi almak için herhangi bir ücret ödenir mi?
Cevap 12: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlik ve Ataşeliklerince düzenlenen hizmet belgelerinden herhangi bir ücret alınmamakta; ancak, Konsolosluk şubelerince düzenlenen belgelerde, özellikle de ev kadını olarak geçen sürelerin belgelendirilmesinde cüzi bir harç alınmaktadır.
Soru 13: Türkiye'den edindiğim meslek ile ilgili müfredatı gösteren belgeleri (Transkript) nereden temin edebilirim?
Cevap 13: Edindiğiniz mesleğe göre müfredatı gösteren belgeleri, Türkiye’de mezun olduğunuz okullardan veya meslek odalarından temin edebilirsiniz.
Ülkeler İtibariyle Sorular ve Cevapları
ALMANYA
Soru 1: Almanya'dan emekli olma konusunda bilgi verir misiniz?
Cevap 1: Yaşlılık aylığı bağlanması için 65 veya 67 (1947 ve daha sonra doğanlar için 2012 yılından 2029 yılına kadar kademeli olarak yükseltilmektedir) yaşını doldurmuş olmak ve asgari 5 yıllık (60 ay) sigortalılık süresini tamamlamak gerekmektedir.
Sigortalılık süresinin yeterli olmaması halinde, Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri de hizmet birleştirmesi yapılması suretiyle tamamlanabilir ve kısmi aylık bağlanır. Diğer aylık türleri için, Almanya’da iseniz Almanya’daki Müşavirlik ve Ataşeliklerimizden, Türkiye’de iseniz Bakanlığımızdan bilgi alabilirsiniz.
Soru 2: Almanya'da bir firmada çalıştım. Türkiye’ye kesin dönüş yaptım. İşletme emekli aylığı hakkında kısaca bilgi verir misiniz? Aylık bağlanması için hangi şartlar aranmaktadır? (Bu aylık vatandaşlarımız tarafından yıpranma payı olarak da adlandırılmaktadır)
Cevap 2: F. Almanya’da zorunlu sigorta dışında, genelde büyük ölçekli firmalarda ”İşletme Emekli Sandıkları“ (Betriebsrentenkasse) bulunmaktadır. Bu sandıklar, işçinin hiç bir katkısı olmaksızın sadece işverenin yaptığı ödemelere bağlı olarak, aşağıdaki şartlar da yerine getirilmişse, ek bir emekli aylığı/dul-yetim aylığı veya tazminat öderler. Bu şartlar genel olarak aşağıdaki gibidir:
- İşyerinde İşletme Emekli Sandığı’nın (Betriebliche Altersversorgungskasse) kurulmuş,
- Çalışanın aynı işyerinde aralıksız en az 10 yıl veya kamuya ait Belediyeler, Federal Demir Yolları, Federal Posta İdaresi veya hastaneler gibi kuruluşlarda aralıksız 5 yıl çalışılmış,
- İşten ayrılındığında 35 yaşının doldurulmuş ve
- İlgili Kanunun yürürlüğe girdiği 19/12/1974 tarihinden sonra işten ayrılınmış ve
- Emekliliğe hak kazanılmış
olmasıdır.
İnşaat işkolunda çalışanların, varsa hem çalıştığı firmaların işletme emekli sandığından, hem de İnşaat İşkolu Ek Emeklilik Sandığı’ndan (Zusatzversorgungskasse im Baugewerbe) emekli aylığı alabilmeleri mümkündür. Bunun için;
- Değişik inşaat firmalarında en az toplam 220 ay (18 yıl 4 ay) veya
- Aynı inşaat firmasında aralıklı da olsa en az 10 yıl çalışmış olmak
gereklidir.
Maden işkolunda (Bergbau) faaliyet gösteren firmaların çoğunda işletme emekli sandığı kurulmamıştır. Ancak az sayıda da olsa bu işkoluna dahil bazı firmalarda işletme emekli sandığı uygulaması bulunmaktadır.
Aylık bağlanılabilmesi için, 65 yaşını dolduran ve durumları bu şartlara uyan vatandaşlarımızın; çalıştıkları firmanın adını ve adresini, çalışılan sürelerin tarihlerini, kimlik fotokopilerini ve varsa çalışmalarını gösterir diğer belgeleri içeren, işletme emekli aylığı bağlanması talebini belirten bir dilekçe ile ilgili Ataşeliğimize veya aşağıda adresi belirtilen Bakanlığımıza müracaat etmeleri gerekmektedir. Taleplerle ilgili gerekli araştırma yapılmakta ve sonucundan dilekçe sahibine bilgi verilmektedir.
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
İnönü Bulvarı No: 42
06520 ANKARA
Soru 3: Türkiye'de ikamet ediyorum. Almanya'dan bağlanan emekli aylığım kesildi, ne yapmam gerekir?
Cevap 3: Aylığınızın kesilme nedeni muhtemelen Alman Sigorta Kurumu’na her yıl gönderilmesi istenen Yaşam Belgesi’nin gönderilmemiş olmasıdır. Nüfus Müdürlüğünden temin edeceğiniz “Yaşam Belgesi” yerine geçen Nüfus Kayıt Örneği’ni anılan Kuruma (Deutsche Rentenversicherung Nordbayern, 95440 Bayreuth-F. Almanya) doğrudan gönderebilirsiniz. Bu belgenin ayrıca tercüme edilmesine gerek yoktur.
Ayrıca, konu ile ilgli olarak gerektiğinde Almanya’daki Müşavirliğimize veya ilgili Ataşeliğimize veya Bakanlığımıza başvurabilirsiniz.
Soru 4: Almanya'dan aldığım yetim aylığı Türkiye'ye dönersem kesilir mi?
Cevap 4: Hayır, kesilmez. Almanya’dan alınan yetim aylığı
1. 18 yaşını doldurana kadar,
2. Okul ya da meslek eğitimine devam edenlere, gönüllü olarak bir yıl sosyal ya da ekolojik hizmette bulunanlara ya da bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerden ötürü kendi geçimini sağlayamayanlara 27’inci yaşını doldurana kadar
ödenmektedir. Türkiye’ye dönmeniz durumunda da aylığınız yukarıdaki şartları yerine getirdiğiniz sürece ödenir.
Soru 5: Almanya'da yaşıyorum, Almanya'daki hastalık kasası Türkiye'den aldığım emekli aylığından kesinti yapabilir mi?
Cevap 5: 29 Nisan 2004 (883/2004) ve 16 Eylül 2009 (987/2009) tarihli Avrupa Birliği Tüzükleri doğrultusunda hazırlanan “Avrupa’da Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Koordinasyonuna ve Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”un 1 Temmuz 2011 tarihinde Almanya’da yürürlüğe girmesiyle, Almanya’dan emekli aylığı alan kişilerin diğer ülkelerden aldıkları emekli aylıklarından sağlık ve bakım sigortalarına prim kesintisi yapılmaya başlanmıştır. Hali hazırda bu oran % 10 civarındadır.
Söz konusu kesintiye karşı Türkiye’nin AB üyesi olmaması ve Sosyal Güvenlik Anlaşmasında bu yönde bir kesinti öngörülmemesi nedeniyle itiraz edilebilir.
Soru 6: Almanya'da çalıştıktan sonra Türkiye'ye döndüm ve işçi payı sigorta primlerimi aldım. İşveren payı sigorta primlerimi de alabilir miyim?
Cevap 6: Prim iadesi konusunu düzenleyen Alman Sosyal Güvenlik Kanunu’nun VI. Kitabının 210. maddesi, sadece işçi payı sigorta primlerinin iadesine izin vermekte, işveren payı sigorta primleri ise iade edilmemektedir. Bu konuda Almanya’da açılan davalar Federal Anayasa Mahkemesi’ne kadar götürülmüş, ancak bu talepler anılan mahkeme tarafından reddedilmiştir. İşçi payı sigorta primlerini alan vatandaşlarımız Almanya’daki emeklilik gibi tüm sosyal haklarını kaybederler.
Soru 7: Türkiye'ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Primlerimi SGK'ya transfer edip Türkiye'den emekli olabilir miyim?
Cevap 7: Almanya’da çalışmış olanların primlerinin SGK’ya transferi mümkün değildir. Ancak, Türkiye’de sigortalı olarak geçen hizmetlerinizle birlikte değerlendirilmek suretiyle emekliliğe hak kazanabilirsiniz. Ayrıca, Almanya’daki sigortalılık süreleriniz yeterli ise yurtdışı hizmet borçlanması yaparak da Türkiye’den emekli olabilirsiniz.
Soru 8: Almanya'da ikamet ediyorum. Almanya'dan aldığım emekli aylığım, borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olmama engel teşkil eder mi?
Cevap 8: Hayır, engel teşkil etmez.
Soru 9: Almanya'dan döndükten sonra prim iadesinden yararlandım. Yurt dışında geçen sürelerimi Türkiye'den emeklilik için borçlanabilir miyim?
Cevap 9: Prim iadesi yaptırmış olsanız da, yurt dışında geçen sigortalılık sürelerinizi belgelendirmeniz halinde borçlanmanız mümkündür.
Soru 10: Türkiye'de ikamet etmekteyim. Almanya'da çalıştım ve sigorta primlerimi aldım. Bu sürelerle ilgili hizmet belgesini nasıl temin edebilirim?
Cevap 10: Prim iadesi kararını veya hizmet cetvelini doğrudan Alman Emeklilik Kurumu (Deutsche Rentenversicherung Nordbayern 95440 Bayreuth-F. Almanya)’ndan veya Müşavirlik veya Ataşeliklerimiz üzerinden temin edebilirsiniz.
Soru 11: Almanya'dan malulen emekliyim. Borçlanmam halinde Türkiye'den de malulen emekli olabilir miyim?
Cevap 11: Her iki ülke kendi mevzuatını uygulamaktadır. Almanya’dan malulen emekli olmanız Türkiye’den de malulen emekli olacağınız anlamına gelmez. Maluliyet durumunuz ayrıca SGK tarafından Türk mevzuatına göre değerlendirilecek ve buna göre Türkiye’den malulen emekli olup olamayacağınıza karar verilecektir.
Soru 12: Almanya'da halen aktif olarak çalışıyorum, yurt dışı hizmetlerimi borçlanmam halinde Türkiye'den de emekli aylığı bağlanır mı?
Cevap 12: Türkiye’den emekli aylığı alabilmeniz için gerekli olan şartlardan birisi başvuru yapılırken “çalışmıyor olmak”tır. Borçlanmak suretiyle emekli olabilmeniz ve daha sonra aylığınızın ödenmeye devam edebilmesi için Almanya’da hiçbir şekilde çalışmamanız ve ayrıca herhangi bir sosyal ödenek veya sosyal yardım almamanız gerekmektedir.
Soru 13: Türkiye'ye kesin dönüş yaptım. Almanya'da ev hanımı olarak ikamet ettiğim süreleri gösterir ikamet belgesini nasıl temin ederim?
Cevap 13: Almanya’da son olarak ikamet ettiğiniz yerdeki belediyeye yazılı olarak müracaat etmeniz ve bazı hallerde talep edilen işlem ücretini karşılamanız halinde ikamet belgeniz Türkiye’deki adresinize gönderilecektir. Söz konusu belgenin tercüme edildikten sonra noterde tasdik ettirilerek diğer belgelerle birlikte ikamet edilen yerdeki SGK İl Müdürlüğü’ne ibraz edilmesi gereklidir.
Ayrıca, Almanya’daki ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğimize müracaat etmeniz halinde de ikamet belgeniz genellikle (Bazı belediyeler sadece ilgili şahsın başvuru yapmasını şart koşmaktadır) temin edilerek adresinize gönderilebilir.
Soru 14: Almanya'da çalışmaktayım. Çocuğum Türkiye'de öğrenim görüyor, çocuğum sağlık sigortamdan yararlanabilir mi?
Cevap 14: Eğer çocuğunuz bekar ve yüksek öğrenim görüyorsa 25 yaşına kadar, lise ve dengi okullarda eğitim görmesi halinde 20 yaşına kadar sağlık yardımlarından yararlanabilir.
Türkiye’de ikamet eden çocuğunuza, bağlı olduğunuz Alman Hastalık Kasası adına SGK tarafından sağlık yardımları yapılması için ilgili Alman Hastalık Kasasınca düzenlenmiş olan yardımların tarihini ve yardımlara hak kazanan aile bireylerini gösterir T/A 9 işaretli formülerin temini gerekmektedir.
Bu belgeyi temin etmek için bağlı bulunduğunuz Alman Hastalık Kasası’na başvurarak Türkiye’de oturan ve bakmakla yükümlü olduğunuz çocuğunuzun sağlık yardımlarından yararlanmasını sağlamak amacı ile T/A 9 1 rehberini talep ederek, rehberin son sayfasını doldurup Alman Hastalık Kasasına vermeniz gerekmektedir.
Alman Hastalık Kasası, bu bildirimi alınca T/A 9 formülerini düzenleyerek çocuğunuzun ikamet ettiği yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderecektir.
ÖNEMLİ UYARI:
T/A 9 1 Rehberini doldururken, çocuğunuzun Türkiye’deki adresini açık ve net bir şekilde belirtiniz (İl, İlçe, Mahalle ve Sokak Adı ile Kapı Numarası).
Soru 15: Almanya'da ikamet ediyorum, ancak çocuklarım Türkiye'de okula gidiyorlar. Çocuk parasını nasıl alırım, nereye başvurmam gerekir?
Cevap 15: Bağlı bulunduğunuz aile kasasına (Arbeitsagentur-Familienkasse), Türkiye’de nüfusa kayıtlı olduğunuz ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü tarafından düzenlenecek olan “Medeni Hal Belgesi” (KG 53) formüleri ile başvurmanız gerekmektedir.
Soru 16: Türkiye'ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Sosyal haklarım nelerdir ve bunları nasıl kullanabilirim?
Cevap 16: Kesin dönüş yapmadan önce Almanya’daki ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğimize başvurarak bilgi talebinde bulunmanız yararlı olacaktır.
Sosyal haklarınız konusunda aşağıda belirtilen hususları dikkate almanızda fayda var:
- Almanya’dan Türkiye’ye kesin dönüş yapanlara herhangi bir maddi yardım yapılmamaktadır. Bununla birlikte nadiren de olsa, bazı hayır kuruluşları ve dönem dönem bazı eyaletler tarafından uygulanan projelere ayni ve maddi destekler sağlanmaktadır. Bunun için ilgili yerel makamlardan da bilgi alınabilir.
- Almanya’da elde ettiğiniz emeklilik hakkından ve buna bağlı olarak sağlık sigortasından Türkiye’ye dönüşte de yararlanmaya devam edebilirsiniz.
- Almanya’daki işyerinizden ayrılmadan önce işletme emekli aylığı hakkınızın olup olmadığını öğrenmeniz ve hakkınız varsa buna ilişkin belgeyi işvereninizden almanız, diğer şartları yerine getirdiğinizde işletme emekli aylığınızı sorunsuz bir şekilde almanıza imkan sağlayacaktır.
- Almanya’daki sigortalı çalışma sürelerinizi Türkiye’de borçlanma ya da hizmet birleştirmesi yoluyla değerlendirmeniz de mümkündür.
Soru 17: Türkiye'de sahip olduğum meslek diploması Almanya'da geçerli midir? Bu diplomanın denkliği nasıl sağlanır?
Cevap 17: Türkiye’de edinilen meslek diplomaları Almanya’da doğrudan geçerli değildir. Diplomanızın, “Yabancı Ülkelerde Elde Edilen Mesleki Diplomaların Tanınması Hakkında Kanun” uyarınca tamamen ya da kısmen tanınabilmesi için özgeçmişiniz, eğitiminize ilişkin bilgiler, pasaportunuz, diplomanız, mesleki tecrübelerinize ilişkin belgeleriniz ve Almanya’da mesleğinize uygun bir işte çalışmak istediğinize dair talep yazınızla birlikte ikamet ettiğiniz yerden sorumlu Zanaatkarlar Odasına (Handwerkskammer) veya Sanayi ve Ticaret Odasına (IHK) veya İş Ajansına (Arbeitsagentur) başvurabilirsiniz. Konu hakkında ayrıntılı bilgiye “www.berufliche-anerkennung.de” internet adresinden de ulaşabilirsiniz.