1. Çalışma
1.1 Asgari Ücret Uygulaması
Almanya genelinde 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle ilk defa asgari ücret uygulaması yürürlüğe girmiştir. Böylece, Almanya’da istihdam edilen tüm çalışanların bazı istisnalar hariç işverenlerinden asgari ücret talep hakları olacaktır. Asgari ücret, brüt 8,50 Avro olarak belirlenmiştir. Asgari ücret uygulamasından 3,7 milyon çalışanın yararlanacağı tahmin edilmektedir.
Ancak bazı branşlarda geçiş dönemi uygulamaları öngörüldüğünden, asgari ücret buralarda kademeli olarak yükseltilecek ve 31 Aralık 2017 tarihinde 8,50 Avro düzeyine ulaşılmış olacaktır. 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren ise tüm Almanya genelinde Asgari Ücret Komisyonu tarafından belirlenecek asgari ücret uygulamasına geçilmiş olacaktır.
Geçiş dönemi uygulamasından daha önce yapılan toplu sözleşmelerde branşa özgü asgari ücret belirlenen sektörlerde çalışanlar yararlanabileceklerdir. Bu sektörler et sektörü, kuaförler, ödünç işçi sektörü ve büyük firmaların işlerini üstlenen kuru temizlemecilik sektörüdür. Bu arada tekstil sektörü, geçiş dönemi uygulamasından yararlanmak için branşa özgü asgari ücret başvurusunda bulunmuştur. Ayrıca, ormancılık, tarım ve bahçecilik alanlarında 1 Ocak 2015 tarihinde branşa özgü asgari ücret uygulaması yürürlüğe girmiştir. Tarımda istihdam edilen geçici yardımcı işçiler ve gazete dağıtıcıları için de geçiş uygulamaları öngörülmüştür. Bu alanlarda asgari ücret 8,50 Avro’nun altındadır.
Staj yapanlar, meslek eğitimi veya üniversite eğitimi sırasında çalışan gençler ise ilk 3 ay asgari ücret uygulaması dışında tutulmuşlardır. Yalnız zorunlu staj yapan öğrencilere asgari ücret 3 aydan sonra da ödenmeyecektir.
1.2. Bakım Sigortasında Asgari Ücret
Bakım sigortası hizmetlerinin sunulduğu alanda 15 Temmuz 2010 tarihinden beri uygulamada olan asgari ücret artırılmıştır. Aşağıda Batı ve Doğu Eyaletlerine göre bakım sigortası hizmetleri asgari ücretleri belirtilmiştir:
|
Batı |
Doğu |
01.01.15 - 31.12.15 |
9,40 |
8,65 |
01.01.16 - 31.12.16 |
9,75 |
8,00 |
01.01.17 - 31.10.17 |
10,20 |
9,50 |
2. Sosyal Güvenlik
2.1. Emeklilik Sigortası Prim Oranı
2015 yılında emeklilik sigortası prim oranı, istihdamdaki sürekli artışa bağlı sigorta gelirlerindeki büyümeden dolayı % 0,2 oranında indirilerek % 18,9’dan % 18,7’ye düşürülmüştür. Bunun % 9,35’i işveren, % 9.35’i sigortalı tarafından ödenecektir.
Aynı şekilde madenciler sigortası prim oranı da % 25,1’den % 24,80’e indirilmiştir. Bunun % 15,45’ini işveren, % 9,35’ini sigortalı ödeyecektir.
2.2. Sanatçıların Sosyal Güvenliği Prim Oranı
Sanatçıların sosyal sigorta prim oranı 2015 yılında % 5,2 oranıyla aynı kalmıştır.
2.3. Hastalık, Bakım ve İşsizlik Sigortası Prim Oranları
2015 yılında hastalık sigortası prim oranı, % 15,5’ten % 14,6’ya düşürülmüştür. Bunun % 7,3’ü işveren tarafından, diğer % 7,3’ü ise sigortalı tarafından ödenecektir.
Bakım sigortası prim oranı, diğer sigorta primlerinden ayrı olarak 2015 yılında artmış ve % 2,35 olarak belirlenmiştir. Bunun % 1,175’i işveren, % 1,175’i ise sigortalı tarafından ödenecektir. Diğer taraftan, çocuksuz sigortalılarda bakım sigortası prim oranı biraz daha fazla olup, bunlar 24. yaşlarından itibaren bakım sigortasına % 1,425 oranında sigorta primi ödeyecekler.
İşsizlik sigortası prim oranında 2015 yılı için herhangi bir değişiklik olmamış ve % 3 olarak kalmıştır. Bunun yarısı işveren, diğer yarısı ise sigortalı tarafından ödenecektir.
2.4. İkinci Basamak İşsizlik Parası (Harz IV) Miktarı Artırıldı
01.01.2015 tarihi itibariyle ikinci basamak işsizlik parası uygulaması çerçevesinde hak sahipleri için yardım miktarları % 2,2 oranında artırılmıştır. Yalnız yaşayanlar için mutat yardım miktarı aylık 391 Avro’dan 399 Avro’ya çıkarılmıştır. Sosyal Kanun’un 12’nci Kitabına göre istihdam piyasası dışında kalan ve yardıma muhtaç kişiler için ödenen sosyal yardım ödenekleri de yardım miktarlarıyla aynıdır. Aşağıda yardım basamaklarına göre mutat yardım miktarları belirtilmiştir:
Yardım basamakları |
Avro |
|
1’inci yardım miktarı (Yalnız yaşayan ve yalnız çocuk yetiştiren hak sahipleri) |
399 |
|
2’nci yardım miktarı (Aynı hanede yaşayan eşlerden her biri için) |
360 |
|
3’üncü yardım miktarı (Ailesi yanında yaşayan yetişkin hak sahipleri) |
320 |
|
4’üncü yardım miktarı (14-18 yaşındaki çocuklar) |
302 |
|
5’inci yardım miktarı (6-14 yaşındaki çocuklar) |
267 |
|
6’ncı yardım miktarı (0-6 yaşındaki çocuklar) |
234 |
|
2.5. Emeklilik Yaşı
Kademeli olarak yükseltilen emeklilik yaşı, 2015 yılında bir ay artırılarak 1950 yılında doğan sigortalılar için 65 artı 4 aya yükselmiştir.
2.6. 2015 Yılı Sosyal Güvenlik Primlerine Esas Alınan Ücret Üst Sınırları (Avro olarak)
Eski Eyaletler
Yaşlılık sigortası |
|
Yıllık |
72.600 |
Aylık |
6.050 |
Madenciler yaşlılık sigortası |
|
Yıllık |
89.400 |
Aylık |
7.450 |
İşsizlik sigortası |
|
Yıllık |
72.600 |
Aylık |
6.050 |
Yasal hastalık sigortası |
|
Yıllık |
49.500 |
Aylık |
4.125 |
Bakım sigortası |
|
Yıllık |
49.500 |
Aylık |
4.125 |
Yeni Eyaletler
Yaşlılık sigortası |
|
Yıllık |
62.400 |
Aylık |
5.200 |
Madenciler yaşlılık sigortası |
|
Yıllık |
75.200 |
Aylık |
6.350 |
İşsizlik sigortası |
|
Yıllık |
62.400 |
Aylık |
5.200 |
Yasal hastalık sigortası |
|
Yıllık |
49.500 |
Aylık |
4.125 |
Bakım sigortası |
|
Yıllık |
49.500 |
Aylık |
4.125 |
2.7. İsteğe Bağlı Asgari Sigorta Prim Miktarı
Yaşlılık sigortası isteğe bağlı aylık asgari prim miktarı, 2015 yılında 85,05 Avro’dan 84,15 Avro’ya indirilmiştir.
2.8. Bakım Sigortası Ödenekleri
Her 3 yılda bir gözden geçirilen bakım sigortası ödenekleri, 2015 Yılı için bakım durumu basamaklarına göre aşağıda belirtilen miktarlar arasında belirlenmiştir:
Ayakta Bakım Ödenekleri |
Avro |
1. basamak bakım durumu |
468 |
2. basamak bakım durumu |
1.144 |
3. basamak bakım durumu |
1.612 |
Yatakta Bakım Ödenekleri |
Avro |
1. basamak bakım durumu |
1.064 |
2. basamak bakım durumu |
1.330 |
3. basamak bakım durumu |
1.612 |
4. özel mağduriyet durumları |
1.995 |
Bakım parası miktarları |
Avro |
1. basamak bakım durumu |
244 |
2. basamak bakım durumu |
458 |
3. basamak bakım durumu |
728 |
3. Aile Yardımları
3.1. Çocuk Parası Miktarları Değişmedi
Çocuk paraları 2015 yılı için değişmemiş olup, aşağıda belirtilen meblağlar geçerlidir.
Almanya’daki çocuklar için:
|
Avro |
1. çocuk için |
184 |
2. çocuk için |
184 |
3. çocuk için |
190 |
4. ve sonraki her çocuk için |
215 |
Türkiye’deki çocuklar için:
|
Avro |
1. çocuk için |
5,11 |
2. çocuk için |
12,78 |
3. ve 4. çocuk için |
30,68 |
5. ve sonraki her çocuk için |
35,79 |
3.2. Çocuk Muafiyet Miktarı
Gelir vergisinde dikkate alınan çocuk muafiyet miktarında bir değişiklik olmamış ve her bir çocuk için 7008 Avro olarak kalmıştır.
3.3. Çocuk Nafaka Miktarları
Eşlerinden ayrı çocuklarını yetiştiren ebeveynlerin çocukları için 2015 yılında talep edecekleri asgari nafaka miktarları aşağıda belirtilmiştir:
|
Avro |
6 yaşını doldurmamış çocuklar için |
317 |
12 yaşını doldurmamış çocuklar için |
364 |
18 yaşını doldurmamış çocuklar için |
426 |
18 yaşını doldurmuş çocuklar için |
488 |
3.4. Ebeveyn Parası
Ebeveyn parası uygulaması çerçevesinde 2015 yılında ebeveynler bir çocuk sahibi olmaları halinde, gelirlerinin % 67’si oranında ebeveyn parası, ancak azami ayda 1.800 Avro alabileceklerdir.
Ebeveyn parası 2015 yılında 12 veya 14 ay süreyle ödenebilecektir. Daha uzun ebeveyn süresi, diğer eşin 2 aylık bir bebek yetiştirme izni veya haftalık çalışma süresini 30 saate indirmesine bağlanmıştır. Bu durumda ebeveyn parası 12 ay yerine 14 ay boyunca ödenecektir. Ebeveyn parası yanında ebeveynler aynı zamanda çocuk parası da alabileceklerdir.
Diğer taraftan 2015 yılında “artı ebeveyn parası” uygulaması başlamıştır. Bu uygulamadan ebeveyn parası alırken kısmi çalışmaya başlayan ebeveynler faydalanabileceklerdir.
Böylelikle Artı-ebeveyn parası ile doğumdan önce elde edilen gelir % 100 oranına tamamlanmış olacaktır. Art-ebeveyn parası özellikle kısmi çalışan ebeveynler için düşünülmüş bir uygulama olup, bunlara kısmi çalışmaya devam etmeleri halinde 24 ay boyunca ebeveyn parası ödenecektir.
4. Diğer
4.1. Elektronik Sağlık Kart
1 Ocak 2015 tarihi itibariyle fotoğraflı elektronik sağlık kart uygulaması Almanya genelinde zorunlu hale gelmiştir. Başlangıçta elektronik kartlara sigortalıların kimlik bilgileri yüklenecektir. İleride sigortalıların sağlık sorunlarına ilişkin bilgiler de sağlık kartlarına aktarılacaktır.
4.2. Türkiye’den borçlanılarak emeklilikte ödenen günlük prim miktarı değişti
Türkiye’de her yarı yıl için belirlenen asgari ücret, geçen Aralık ayı sonunda 2015 yılı 1. yarı yıl için 1.201,50 TL, 2. yarı yılı için ise 1.273,50 TL olarak belirlenmiştir. Buna göre yurtdışı borçlanmasında esas alınan günlük prim miktarı da artmıştır. Böylelikle 01.01.-30.06.2015 tarihlerinde ödenecek günlük asgari prim miktarı 12,82 TL, 01.07.-31.12.2015 tarihlerinde ödenecek günlük asgari prim miktarı ise 13,58 TL olmuştur. Talep halinde borçlanmak isteyenler belirtilen meblağların en fazla 6,5 katını veya 12,82 - 83,33 TL veya 13,58 - 88,27 TL arasındaki herhangi bir meblağı da seçebilirler.